29 jul 2013

Training Day: Odonatos da Terra Chá

Este sábado, 27 de xullo, poidemos desfrutar dun interesante dia de campo en boa compaña percorrendo humedais, escapando da choiva e aproveitando os momentos nos que quencía o sol para procurar, fotografar e, gracias aos comentarios de Anxos e Martiño, coñecer mellor a uns animais tan fermosos como as nosas libeliñas e cabaliños do demo.

A xornada comezou ás 11 da mañá, nas beiras do Río Miño, ao pé da Casa das Ínsuas en Rábade, onde poidemos observar varias especies, propias dos cauces fluviais.




Nesta zona era moi abondoso o Calopteryx xanthostoma, na fotografía anterior vemos un grupo de machos desta especie, na seguinte imaxe temos unha toma máis próxima dun deles.




No final do abdome obsérvase unha pinza, que os machos empregan para agarrar ás femias polo pescozo e levalas, voando, a unha percha. Poidemos observar a forma única de reproducción destos animais (libeliñas e cabaliños do demo), nas que a femia, suxeita polo macho, encorva o seu abdome ata poñer en contacto o extremo do mesmo co almacén temporal de esperma do macho, situado na parte anterior do abdome. O esperma foi trasladado polo macho a este almacén previamente ao "rapto" da femia. Neste mesmo punto puidemos observar este comportamento:




Compartindo o hábitat con C.xanthostoma atopamos a dúas especies do xénero PlatycnemisP. latipes e P. acutipenis. O epíteto "latipes" fai referencia aos "anchos pes" destes animais. Particularmente os machos da especie presentan unhas tibias expandidas lateralmente e rematadas en cerdas coas que forman unha eficaz cesta (que nos lembra as follas da atrapamoscas Dionaea) para a caza ao voo das súas presas.




A continuación desprazamonos á Lagoa do Rei, onde nos agardaba unha desagradable sorpresa: toda a orla de vexetación fora eliminada con maquinaria. No momento no que libeliñas, rás, sapos e outras criaturas pasan o momento máis delicado da súa vida: o paso da vida acuática á terrestre e outros animais, como as aves, usan tamén o refuxio que proporciona a vexetación das beiras para criar os seus polos, este manto protector foi arrasado, metendo a maquinaria incluso dentro da lagoa:




Atopamos adultos e metamórficos de rá verde (Pelophylax perezi) e rela (Hyla arborea) tratando de sobrevivir nun entorno sen o verde que os camuflaba nin a humidade que precisan. E tamén unha posible zona de cría de parrulos arrasada, non sabemos se cando os polos aínda estaban no niño.




Ao ter desaparecido a área principal de refuxio achegámonos aos prados do entorno da lagoa, que albergan unha comunidade de invertebrados moi diversa, incrementada neste momento polos emigrantes supervivintes da orla da lagoa. Entre outros observamos Lestes virens (1), Coenagrion scitulum (2), Sympecma fusca e tamén belas bolboretas, diurnas e nocturnas (4)




O almorzo, na carballeira de Santa isabel, á beira do Miño, estivo salpicado de choiva e raios de sol que aproveitamos para atopar libeliñas, algunhas capeando a choiva, como unha femia de Platycnemis acutipenis (1), outras con dificultades para voar, co peso adicional das pingas de auga, coma esta femia de Onycogomphus uncatus (2) e outras servindo de almorzo ás abondosas femias da araña tigre (Argiope bruennichi), 3.




Case finalizando a saída achegámonos ás areeiras de Riocaldo, onde, entre outras especies, poidemos observar varios individuos de Anax imperator, neste caso unha femia alimentándose dun abellón




Tamén en Riocaldo, e para por o broche de ouro á xornada, atopamos á xoia da coroa, Oxygastra curtisii,  única especie no mundo do xénero Oxygastra e sempre un animal escaso e difícil de observar.



As especies vistas e identificadas na xornada recollense na seguinte táboa:

Especies identificadas no Training Day Odonatos 2013 (Terrá Chá)
ZYGOPTEROS
ANISOPTEROS
Calopteryx virgo
Anax imperator
Calopterys xanthostoma
Boyeria irene (exuvia)
Lestes dryas
Gomphus pulchellus
Lestes virens
Onycogomphus uncatus
Lestes viridis
Cordulegaster boltonii (exuvia)
Sympecma fusca
Oxygastra curtisii
Coenagrion puella
Crocothemis erythraea
Coenagrion scitulum
Ortethrum cancellatum
Platycnemis acutipennis
Sympetrum fonscolombii
Platycnemis latipes
Sympetrum striolatum
Enallagma cyathigerum

Pyrrhosoma nymphula

7 abr 2013

Training Day Hérpetos do Grove e Save the Frogs Day

Retomamos un ano máis os Training Days coa organización dunha xornada de campo na península de O Grove para a observación de anfibios e Réptiles. Tamén, con motivo da celebración do 5º Save the Frogs, faremos coincidir esta xornada para reinvindicar a conservación e estudo dos anfibios de Galicia. Este evento comezará o sábado 27 de abril ás 11:00 no aparcamento (antigo aeródromo) da Lanzada e visitaranse diferentes zonas da península do Grove. Coma sempre, organizan esta actividade as asociacións Saramaganta, Drosera, Numenius, G. N. Hábitat e a AGCT.

Adxuntamos o cartel para máis información.



Coma sempre:

Os Training Days son gratuítos pero non se cubre ningún gasto. É obrigatorio solicitar reserva de prazas debido a que hai prazas limitadas. Enviádenos un correo co voso nome e un teléfono móbil (necesario por seguridade e para quedar no punto de encontro).

Os desprazamentos levaranse a cabo en vehículos propios. Como a orixe de cada persoa é dun lugar diferente de Galicia é imposible o aluguer dun autobús. Indicádeme o lugar de orixe, se dispoñedes de vehículo propio e se este ten prazas libres para agrupar ós participantes no menor número posible de coches. Recordade que debemos minimizar o gasto de combustibles fósiles e a emisión de CO2 á atmosfera.

Para a comida recomendamos levar bocata ou similar para non gastar moito tempo. Non pararemos en ningún lugar para facer compra polo que a comida debe traerse de casa. Non vos esquezades da bebida nin de roupa de abrigo.

Para calquera dúbida, podedes poñervos en contacto con nós en calquera momento.

Martiño Cabana Otero
630-948293
mcohyla@yahoo.es

15 jun 2011

Training Days - Odonatos no val de Lemos

O vindeiro 25 de xuño do presente ano, as asociacións Saramaganta, Drosera, Numenius, G. N. Hábitat e a AGCT, dentro das actividades realizadas dentro do Centro de Conservación e Estudo da Natureza “Casa das Ínsuas”, organizan un novo Training Day para o disfrute e mellora do noso coñecemento sobre a comunidade de odonatos do val de Lemos (Monforte e arredores). Para a realización desta actividade contaremos cos amplos coñecementos de Adolfo Cordero da EEF da Universidade de Vigo.

Realizaremos unha visita ás principais zonas húmidas da zona prestando atención ás diferentes especies de odonatos presentes na zona.

Este Training Day realizarase o dia 25 de xuño (sábado) as 11:00 en Ribasaltas. Aquí pódese ver o mapa do lugar de quedada:

http://goo.gl/maps/wBqf

Coma sempre:

Os Training Days son gratuítos pero non se cubre ningún gasto. É obrigatorio solicitar reserva de prazas debido a que hai prazas limitadas. Enviádeme un correo co voso nome e un teléfono móbil (necesario por seguridade e para quedar no punto de encontro).

Os desprazamentos levaranse a cabo en vehículos propios. Como a orixe de cada persoa é dun lugar diferente de Galicia é imposible o aluguer dun autobús. Indicádeme o lugar de orixe, se dispoñedes de vehículo propio e se este ten prazas libres para agrupar ós participantes no menor número posible de coches. Recordade que debemos minimizar o gasto de combustibles fósiles e a emisión de CO2 á atmosfera.

Para a comida recomendamos levar bocata ou similar para non gastar moito tempo. Non pararemos en ningún lugar para facer compra polo que a comida debe traerse de casa. Non vos esquezades da bebida.

Para calquera dúbida, podedes poñervos en contacto con nós en calquera momento.

Martiño Cabana Otero
Tellado, 8 Romeán (Lugo)
27141 LUGO
630-948293

8 may 2011

Training Day: Flora mediterránea da Enciña da Lastra

O vindeiro 21 de maio do presente ano, as asociacións Saramaganta, Drosera, Numenius, G. N. Hábitat e a AGCT, dentro das actividades realizadas dentro do Centro de Conservación e Estudo da Natureza “Casa das Ínsuas”, organizan un novo Training Day para o disfrute e mellora do noso coñecemento sobre a flora mediterránea do Parque Natural de Enciña da Lastra. Para a realización desta actividade contaremos cos amplos coñecementos de Santiago Ortiz, do departamento de Botánica da Universidade de Santiago de Compostela.


Realizaremos unha visita ás principais zonas do Parque Natural e os seus arredores prestando atención ás diferentes especies botánicas presentes na zona e disfrutando da paisaxe caliza desta área do mediterráneo galego.

Este Training Day realizarase o dia 21 de maio (sábado) e comezará as 10:30 no mirador de Vilar de Silva. Aquí podes ver un mapa de GoogleMaps onde se aprecia o lugar de quedada:



Coma sempre:

Os Training Days son gratuítos pero non se cubre ningún gasto. É obrigatorio solicitar reserva de prazas debido a que hai prazas limitadas. Enviádeme un correo co voso nome e un teléfono móbil (necesario por seguridade e para quedar no punto de encontro).

Os desprazamentos levaranse a cabo en vehículos propios. Como a orixe de cada persoa é dun lugar diferente de Galicia é imposible o aluguer dun autobús. Indicádeme o lugar de orixe, se dispoñedes de vehículo propio e se este ten prazas libres para agrupar ós participantes no menor número posible de coches. Recordade que debemos minimizar o gasto de combustibles fósiles e a emisión de CO2 á atmosfera.

Para a comida recomendamos levar bocata ou similar para non gastar moito tempo. Non pararemos en ningún lugar para facer compra polo que a comida debe traerse de casa. Non vos esquezades da bebida. Recordade que Enciña da Lastra está situada nunha zona mediterránea de moita calor polo que pode ser necesario moita cantidade de auga, gafas de sol e protección solar.

Para calquera dúbida, podedes poñervos en contacto co coordinador da actividade:

Martiño Cabana Otero
630-948293
mcohyla@yahoo.es

18 abr 2011

As sorpresas de Verín

Sempre é moi agradable ir a Verín. Visitar o noso amigo Xosé Ramón Reigada Verín natural
e disfrutar dun día de hérpetos, bolboretas e sorprendentes odonatos coma a viaxeira
Anax ephippiger
.

Fotos tomadas o 16 de abril nas Canteiras de Carucedo
e na área recreativa A Cidadella


Anax ephippiger

Anax ephippiger

Iphiclides feisthamelii

20 mar 2011

Inicio da primavera

Maná luns 21 de marzo de 2011, ás 0h21m hora oficial peninsular, iníciase a primavera no Hemisferio Norte.

Segundo o Instituto Xeográfico:

"O inicio das estacións vén dado, por convenio, por aqueles instantes en que a Terra se atopa nunhas determinadas posicións na súa órbita ao redor do Sol. No caso da primavera, esta posición é dende a que o centro do Sol, visto dende a Terra, cruza o ecuador celeste no seu movemento aparente cara ao norte. Cando isto sucede, a duración do día e a noite practicamente coinciden, e por isto, a esta circunstancia se lle chama tamén equinoccio de primavera. Neste instante no Hemisferio Sur iníciase o outono."

Pero… para moitos de nos o inicio da primavera e ver revoar as bolboretas polos prados.

Polygonia c-album en Parga, marzo 2011

Inachis io en Parga, marzo 2011

Pararge aegeria na Laracha, marzo 2011

13 feb 2011

Liberación de tritóns incautados

A semana pasada tivemos o pracer de asistir Rafa e máis eu a liberación dun dos tritóns incautados pola Garda Civil días atrás. Como recordaredes, detectouse a venta por internet dunha parella de tritóns verdes (Triturus marmoratus) e logo de poñelo en coñecemento da Garda Civil, esta procedeu á incautación destes exemplares. Estes exemplares estaban nunha piscina do vendedor pero só se puido detectar un exemplar femia xa que o macho debeu escapar.

Posteriormente, este exemplar foi enviado ó Centro de Recuperación de Oleiros e uns días despois, nas portas do Centro, apareceu un novo exemplar dentro dun tapper deixado por unha persoa que o mantiña en catividade. Este feito foi froito da difusión desta nova na TVG e en diferentes xornais.

Novas publicadas sobre este tema:

ABC

La Voz de Galicia

La Opinión de A Coruña

Polo tanto, rescatáronse dous exemplares, ambas femias, de tritóns verde que se liberaron nunha zona con presenza da especie xa que non se puido saber de onde eran os exemplares.


Momento de liberación dos exemplares con Rafa e persoal do
Centro de Recuperación de Oleiros.


Exemplar liberado na auga.


Exemplar liberado na auga.

Grazas a tódalas persoas que participaron neste tema, en especial ó Seprona, o Centro de Recuperación de Oleiros, a Fernando Rodríguez, a José Otero e a Rafa Vázquez.



22 ene 2011

Manual de Charcas

Interesantísimo manual sobre charcas. Presenta un capítulo sobre como construír charcas de pequeno e gran tamaño. Por aquí tamén temos experioencia na construcción de humidais, xa que xa fixemos un encargo e ademais, na casa familiar teño unha serie de charcas para os anfibios e outra fauna e flora. Se queredes consello para realizar unha na vosa finca, non dubidedes en contactar con nós.

http://www.cma.gva.es/areas/estado/biodiversidad/lifeanfibios/descargas/manual_charcas.pdf

.

4 ene 2011

Desfeita no Barco de Valdeorras

Valdeorras, grazas á súa bondade climática, garda unha espectacular herpetofauna. Sen embargo, a súa estructura de val estreito rodeado de grandes montañas provoca que exista unha pequena franxa que rodeo o río Sil de terreo encharcable. Isto fai que a convivencia entre a fauna e o ser humano, hábido de chan urbanizable, sexa dificil.

Nos anos 2008 e 2009 tiven o pracer de colaborar con Pedro Galán no plan de conservación dos anfibios ameazados de Galicia. Eu. como gran amante de Ourense, dediqueime a estudar esta zona e gran parte do meu traballo foi mostrexar o sapo de esporóns, Pelobates cultripes. Froito desta relación de traballo con este sapo surxíu unha "amistade" coa especie que aínda segue. Por iso, para min é moi dificil comentarvos esta información que me deixou bastante abatido.

A semana pasada recibín varios avisos de que no polígono industrial do Barco de Valdeorras andaban facendo cousas que non se deberían facer. Achegámonos alí e quedamos asombrados polo que puidemos observar. Primeiro unha foto de onde se reproducía o Pelobates ata o momento:


E diredes: "unha canle cutre medio cementada e cunha corriente moi forte". Pois sí. O pobre sapo non lle quedaba ningún outro hábitat decente que tiña que reproducirse "nesto". Comentar que é a única poboación de Pelobates que coñezo (e coñezo unhas cantas) que se reproduce nun canal deste tipo e cunha corriente tan forte.

Pero como o bicho xa estaba moi limitado co hábitat reproductor, agora fíxoselle isto:












Aínda estamos a tempo de solucionar isto e intertar salvar esta poboacións de Pelobates cultripes do Barco. No é cuestión de cartos, senón de vontade política e de xestión do medio natural. Esperemos que quen decida faga o que ten que facer.

31 dic 2010